Montfortaanse spiritualiteit

Verslag 08 september Boekpresentatie

VALKENBURG - Op de feestdag van Maria Geboorte, 8 september, is in Vroenhof het boek 'In de voetstappen van de Gekruisigde' gepresenteerd.

In de lijn van Grignion de Montfort (1673-1716) bespreekt Wiel Logister smm hierin de oproep van Jezus om in zijn voetstappen te treden en het kruis op de schouders te nemen. In vervolg op Geraakt door de nederigheid van God (2012) betoogt Logister dat de navolging van Jezus en van zijn godsgeloof in sommige omstandigheden uitdaagt tot radicale keuzes. Zoals onder andere de trappisten van Tibhirine (Algerije) hebben laten zien, die in 1996 wegens hun solidariteit met hun islamitische dorpsgenoten zijn vermoord.

De titel In de voetstappen van de Gekruisigde duidt aan, dat het kader van dit boek de navolgingschristologie is. De basis ervan is de wijze waarop Jezus conform de nederigheid van God de dienaar van ontheemde mensen is geweest, ten gevolge waarvan hij aan het kruis is  gestorven. Wiel Logister smm schreef het boek met tegelijkertijd de Bijbel, Montfort en het moderne leven in West-Europa voor ogen.  ‘Dit boek is geen gemakkelijke kost’, zo erkent provinciaal Peter Denneman smm in diens voorwoord en hij adviseert de lezer ‘een meditatieve leeshouding’. Dat heeft onder meer te maken met de veranderde houding ten aanzien van de kruisspiritualiteit. Die ontwikkeling is ook te zien in de montfortaanse constituties. Worden de leden vóór Vaticanum II opgeroepen om met grote eerbied en liefde om te gaan met de kruisen in hun leven, erna staan zelfverloochening, versterving, offer en boete op een laag pitje. De focus voor de volgelingen van Montfort ligt op de inzet voor mensen in nood en niet op ascese, bekering en boete. Maar een van de centrale vragen van dit boek is of dat niet een te grove tegenstelling is. Met andere woorden: Vergt de bekommernis om de medemens niet ook, dat wij van binnenuit anders gaan leven en denken?

Het boek bestaat uit vier hoofdstukken met een epiloog. Achtereenvolgens komen aan bod: de kruisspiritualiteit in de H. Schrift, de ontwikkeling ervan in Montfort’s leven en diens Brief aan de Vrienden van het Kruis. In het slothoofdstuk richt Wiel Logister zich op drie aspecten van kruisspiritualiteit: de hartstocht die bij het volgen van de Gekruisigde hoort, de zelfverloochening die hand in hand moet gaan met aandacht voor de ander, de harde consequenties die de navolging met Christus met zich mee kan brengen. De auteur grijpt terug op twee Schriftteksten, die tien jaar geleden centraal stonden bij een congres met als thema A Passion for Christ, a Passion for Humanity: de ontmoeting van Jezus met de Samaritaanse vrouw en de parabel over de barmhartige Samaritaan. Cruciaal is de boodschap dat geluk en levensvreugde niet bestaan in het mijden van zieken, lijdenden en stervenden. ‘Zeker’, zo stelt de auteur, ‘kruisen hoef je niet te zoeken. Maar wie zijn ogen en zijn hart opent en solidair met anderen wordt, komt ze vanzelf tegen. Zoals bij Jezus het geval was.’ En bij degenen, die in zijn voetsporen treden, zoals Montfort. In de epiloog beschrijft Logister het mysterie van het Kruis, dat blijvend mensen bezig houdt, aanspreekt en uitdaagt.

Het boek is fraai vormgegeven met afbeeldingen van de kruiswegstaties van Jaap Min  uit de kapel van het voormalige grootseminarie van de Montfortanen in Oirschot, met een leeslint en met een foto van de Nederlandse versie van het Kruis van Poitiers, dat jarenlang in het noviciaat van de Dochters der Wijsheid in Berg en Dal heeft gehangen.

Wiel Logister smm, In de voetstappen van de Gekruisigde. Spiritualiteit in de lijn van Louis-Marie Grignion de Montfort

Tekst: Will van de Ven